UX Design – Czym jest User Experience?
UX Design – Po ludzku
Jeśli jesteście w jakiś sposób powiązani z tworzeniem oprogramowania, na pewno nie raz spotkaliście się z terminem UX Design. Ale czym właściwie zajmuje się taki „designer”? Czy to tylko grafik z bardziej korporacyjną nazwą stanowiska? Projektant stron WWW i aplikacji mobilnych?
Odpowiedź brzmi: tak… i stanowczo NIE!
Zacznijmy od samej definicji…
Definicja i wyjaśnienie
UX (User Experience) Design, czyli projektowanie doświadczeń użytkownika, to proces tworzenia produktów (najczęściej cyfrowych), które są intuicyjne w użytkowaniu. Wikipedia
No dobra, czyli co?
Wyobraź sobie, że chcesz kupić nowego laptopa, a znajomy polecił Ci sklep z bardzo dobrymi, promocyjnymi cenami. Odpalasz ich stronę, a ta strasznie długo się ładuje. Na telefonie wszystko rozmieszcza się nieprawidłowo, ale faktycznie ceny są dobre. Masz już swój wymarzony laptop i klikasz w niego… ale nic się nie dzieje. Klikasz w zdjęcie. Nic. Klikasz w nazwę. Udało się… ale strona znowu długo się ładuje. Dodajesz do koszyka, ale serwis każe Ci się zalogować. Nie możesz przez Google, więc tworzysz nowe konto. Błąd podczas ustalania hasła. Jeszcze raz ten sam błąd. Udało się, ale wyrzuciło Cię z karty Twojego laptopa i znowu musisz go szukać. Masz go. Dodajesz do koszyka, wypełniasz formularz… Jeszcze raz, bo był błąd. Chcesz już płacić, gdy nagle widzisz podpis „Produkt niedostępny”, który był tam cały czas, ale ledwo widocznym szarym kolorem…
W takiej sytuacji, chyba większość z nas woli dołożyć te 50 zł, ale mieć spokój i pewność, że kupi to, co chce, łatwo, szybko i z pewnego źródła.
albo tak…
(Prawdziwa historia) podjeżdżasz na stację benzynową, tankujesz swój samochód, po czym idziesz do kasy i dowiadujesz się, że z tego dystrybutora nie można było korzystać, na skutek czego zamiast zatankować benzynę, wlałeś pełen bak, w zasadzie niewiadomo czego. Gdy oburzony zwrócisz uwagę, czemu dystrybutor działał normalnie, a nie był wyłączony lub dlaczego nie ma o tym informacji, pani sprzedawczyni pretensjonalnym tonem oznajmia Ci, że informacja jest! Na drzwiach wejściowych do stacji… Kurtyna.
To były przykłady złych „doświadczeń” z jakimś miejscem/produktem/obsługą. Każdy z nas doświadczył w życiu frustrujących sytuacji i denerwował się na banalne rzeczy, które nie działały poprawnie – a powinny.
To, co czujesz w takich momentach, jest nazywane „doświadczeniem użytkownika”.
Co wpływa na dobry UX Design produktu?
Przez tę formułkę mamy na myśli każdy moment, w którym w jakiś sposób masz kontakt z konkretną rzeczą/aplikacją/stroną. Gdy odwiedzasz np. Allegro, zaczyna się Twoje „doświadczanie” tej strony. To, jak szybko się ona załaduje, już ma wpływ na to, czy zaczniesz „eksplorację” (przeglądanie strony) z pozytywnym, czy negatywnym nastawieniem. Następnie to, jak szybko (i czy w ogóle!) jesteś w stanie wyszukać na stronie interesujący Cię produkt, może być decydujące dla Twojego nastawienia i opinii wobec danego serwisu. Jeśli od razu znajdujesz to, co Cię interesuje, jesteś zadowolony. Jeśli przy trzeciej próbie wpisywania podobnej frazy wyskakują Ci jakieś głupoty, szansa, że pozostaniesz (a co dopiero wrócisz) na tę stronę, jest bardzo znikoma.
Każda, nawet z pozoru błaha interakcja, jaką dokonujesz na stronie (podświetlenie/kolor powiadomienia), podświadomie kształtuje Twoją opinię na temat danego serwisu/usługi/produktu. Jako ludzie jesteśmy istotami emocjonalnymi i podejmujemy decyzje na podstawie emocji, dopiero później kierujemy się przemyślanymi decyzjami.
Emocje są szybsze i mocniejsze, dlatego gdy wszystko przebiegło pomyślnie i łatwo, jesteś zadowolony, przez co istnieje duża szansa, że następnym razem wrócisz tutaj, gdyż jest Ci to znajome i sprawdzone. Jeśli były jakieś problemy, pojawia się złość i frustracja (które są silnymi emocjami) i strona w Twojej podświadomości jest już skreślona.
Kim jest UX Designer?
Projektant doświadczeń użytkownika to osoba, która poszukuje takich „punktów zapalnych” (miejsc, gdzie użytkownicy mieli jakiś problem) i stara się znaleźć rozwiązanie tych problemów. Można go nazwać „detektywem” problemów na stronie.
Poprzez śledzenie aktywności użytkowników, przeprowadzanie testów użyteczności, badania oraz wywiady z użytkownikami, stara się odpowiedzieć na pytanie „Co jest nie tak i jak to naprawić”. Opierając się na danych, a nie na wyczuciu designerskim czy podejściu „bo mi się tak podoba”.
Z biznesowego punktu widzenia, UX Designer jest w stanie odpowiedzieć na pytanie:
„Co i jak należy poprawić, aby strona generowała większy zysk?”
„Ale po co mi w ogóle UX Designer? Przecież doskonale znam swoją stronę/produkt.”
To bardzo mylne założenie. Jako twórcy różnych rzeczy, otrzymujemy w pakiecie pewne uprzedzenia. Przez to, że coś tworzymy od zera, spędziliśmy przy tym masę godzin i znamy to od podszewki.
Przeszliśmy przez tę ścieżkę setki razy. I tego, co zobaczymy, nie da się tak łatwo wymazać. Nasze subiektywne spojrzenie jest zniekształcone naszym doświadczeniem i czasem spędzonym przy danym produkcie. To, co wydaje nam się zrozumiałe, wcale nie musi być zrozumiałe dla reszty społeczeństwa (będzie o tym osobny artykuł).
Wyobraź sobie, że uczysz się grać na pianinie. Nawet jeśli będziesz uczyć się znanych wszystkim prostych melodyjek, to przy 130 razie zagrasz je dużo lepiej i płynniej niż osoba, która dopiero usiadła do pianina. Oczekiwanie, by zagrała utwór tak jak Ty, jest (nazwijmy to tak ładnie) sporym niedoszacowaniem.
Każdy z nas jest uzależniony od swojego toku myślenia, swoich doświadczeń i wspomnień, subiektywnych przekonań i ograniczonej percepcji. Zatem czy UX Designer wie lepiej od Ciebie, co jest lepsze dla Twoich użytkowników? Oczywiście, że nie. Ale jego zadaniem nie jest „wiedzenie lepiej”, a przeprowadzenie badań, zebranie danych i dopiero na ich podstawie wypracowanie korzystnego rozwiązania.
Kluczowe Wnioski
1. Istota UX Designu
UX polega na szukaniu i rozwiązywaniu problemów, z którymi użytkownicy spotykają się podczas korzystania z naszego produktu.
2. Znaczenie Doświadczeń Użytkowników
Każda interakcja, od szybkości ładowania strony po łatwość nawigacji, kształtuje opinię użytkownika o produkcie. Pozytywne doświadczenia zwiększają szansę na powrót użytkownika, natomiast negatywne mogą go zniechęcić na stałe.
3. Rola Projektanta UX
UX Designer jest „detektywem” problemów użytkowników. Przeprowadza testy i badania, aby zlokalizować problemy i opracować korzystne rozwiązania, zwiększając użyteczność, a tym samym rentowność produktu.
